چرا مغز ما همیشه به دنبال مقصر می گردد؟

• مقدمه

یکی از الگوهای غلط ذهنی که وجود دارد، این است که مغز معمولا در هر اتفاق ناخوشایندی، به دنبال مقصر می گردد. آیا شما از این الگوی ذهنی پیروی می کنید؟ تا به حال به این فکر کرده اید که چقدر وقت و انرژی به خاطر این موضوع تلف می شود و اینکه آیا در انتها چیزی نصیب ما می شود یا خیر؟

در این مقاله به بررسی این مسئله می پردازیم که چرا به دنبال مقصر می گردیم و این رفتار یا عادت چه تاثیرات مخربی دارد و راه حل چیست؟

• طرح بحث

با آدم های زیادی کار کرده ام و متوجه شدم درصد زیادی از ما به دنبال مقصر هستیم. در واقع مغز ما همیشه می گوید تقصیر فلانی است. ما میخواهیم علت تمام نا کامی های خودمان را به گردن پدر و مادریا رئیس یا شریک یا جامعه بیندازیم. اما واقعا چرا؟ این عادت اشتباه از کجا آمده؟

چرا به دنبال مقصر هستیم؟

جالب است بدانید، پشت هر رفتاری یک باور یا نگرش وجود دارد. یکی از باورهای مغز ما این است که  فکر می کنیم «همیشه در هر اتفاقی مقصری وجود دارد». این در حالی است که در رفتار شناسی، یک باور کاملا متفاوت وجود دارد و آن این است اکه «اصلا هیچ مقصری وجود ندارد» و انسانها براساس آموزه هایشان از کودکی تا به امروز رفتار می کنند.

پیدا کردن مقصر نه تنها هیچ کمکی به ما نمی کند، بلکه شرایط را بسیار بغرنج تر می کند.

واقعا چرا مغز ما فکر می کند مقصری وجود دارد؟ این باور را از کجا آورده؟ بله! درست حدس زدید. از کودکی.

در کودکی معمولا یک نفر را مقصر میدانستند و سرزنش می کردند. ما هم فکر می کنیم همیشه مقصری وجود دارد.

به جز این باور که باعث می شود ما همیشه به دنبال مقصر باشیم، به نظر من این رفتار نوعی «سیستم دفاعی»  است. در واقع ما به طور ناخودآگاه می خواهیم از خود دفاع کنیم و می خوایم بگوییم من نبودم و مقصر این جریان فلان شخص بود. اما چرا؟

چون از کودکی بارها ما را به خاطر اشتباهاتی که داشته ایم بازخواست کرده اند ومغز ما هر بار که اتفاق ناخوشایندی می افتد، می خواهد یک نفر را مقصر اعلام کند تا کسی ما را سرزنش نکند. این سرزنش گرمی تواند اطرافیان و یا حتی خود ما باشیم.

یعنی گاهی اطرافیان ما را محکوم میکنند و گاهی خودمان. پس چه بهتر که شخص دیگری را به عنوان مقصر اعلام کنیم. دلیل دیگرش این است که ما از کودکی یاد گرفته ایم که این کار را انجام دهیم. نوعی الگو برداری اشتباه مغز.

در بسیاری از موارد، علت دیگری که فرد می خواهد دیگران را مقصر جلوه دهد این است که از جایگاه و موفقیت خود راضی نیست و میخواهد علت عدم موفقیت خود را در زمان حال به اتفاقات گذشته و انسانهای دیگر ربط دهد. مغز مدام می گوید :

من اگر هنوز ازدواج نکرده ام به خاطر این بود که پدرم نگذاشت و با آن ازدواج مخالفت کرد. فرد ترجیح می دهد در جایگاه قربانی برود و بگوید من هیچ کاره بودم تا اینکه بخواهد بلند شود و مسئولیت همه چیز را بپذیرد.

راه حل چیست؟

باید بدانیم که پیدا کردن مقصر به هر علتی که باشد یک کار عبث و بیهوده است و هیچ کمکی به حل مسئله نمی کند و این را باید به مغزمان یاد بدهیم.

در این مورد به سراغ نگرش انسانهای موفق می رویم. خوب، آنها چطور فکر میکنند؟ آنها به جای گشتن به دنبال مقصر همیشه به دنبال راه حل میگردند. در قدم اول به خودشان میگویند که “ببین الان این اتفاق افتاده و هیچ کس مقصر نیست ” حتی اگر هم باشد پیدا کردنش یا بازخواست کردنش هیچ کمکی نمیکند.

در قدم بعدی از مغزشان می پرسند: خوب حالا من چکار باید بکنم؟ چه راه حلی وجود دارد؟ من چطور میتوانم از پس این مسئله بربیایم؟ من چه کاری از دستم برمی آید؟ من چطور میتوانم… .

اگر دقت کنید، جملات همگی با من شروع می شوند. بله! دقیقا آنها به جای اینکه منتظر آدم های دیگر بمانند، در هر رویدادی فقط  از خودشان انتظا دارند و این یعنی مسئولیت پذیری.

آنها مسئولیت همه ی اتفاقات را می پذیرند، حتی اگر هیچ کاری در آن زمینه انجام نداده باشند.چرا که می دانند اگر مسئولیت را بپذیرند، می توانند تغییری هر چند کوچک در محیط زندگی خود داشته باشند. اما اگر بخواهند فقط آه و ناله کنند و به دنبال مقصر باشند، در نهایت چیزی عایدشان نخواهد شد.

پس در هر اتفاق، به جای این که وقتشان را برای پیدا کردن مقصر صرف کنند، تمرکز و انرژیشان را برای راه حل می گذارند و بسیار موفق تر خواهند بود.

باید باور کنید که هیچ مقصری وجود ندارد. مسئولیت زندگی خود را بپذیرید و باید اعتماد به نفس داشته باشید. وقت را از دست ندهید. همیشه راه حلی وجود دارد. همه ی این موارد را به مغز خود بیاموزید.

• نتیجه گیری

در این مقاله به این موضوع پرداختیم که چرا مغز ما مدام به دنبال مقصر می گردد.

متوجه شدیم دلیلش این است که:

• باور اینکه همیشه مقصری وجود دارد.
• ترس از بازخواست شدن.
• علت عدم موفقیت خود را به گردن دیگران یا حوادث انداختن.
• مغز ترجیح می دهد به جایگاه قربانی برود.

برای حل این مسئله باید یاد بگیریم که:

• هیچ مقصری وجود ندارد.
• هیچ کس نمی خواهد و نمی تواند من را بازخواست کند.
• باید همه به دنبال راه حل باشند تا موفقتر شوند.
• به دنبال مقصر بودن وقت تلف کردن است.
• مسئولیت زندگی خود را بپذیریم.

امیدوارم باتمام توان به سمت اهداف خود حرکت کنید و دیگر به دنبال مقصر نباشید و به مغز خود بیاموزید که هیچ کس مقصر نیست.

برایتان بهترین ها را آرزو می کنم

 همراه همیشگی شما،

 رامین لوزانی